O transpłciowości bez tabu – WroPRIDE2022
calendar 24 maj 2022 13:33

 O transpłciowości bez tabu – WroPRIDE2022

Transpłciowość bywa przedmiotem wielu nieporozumień, wiążą się z nią stereotypy, a niekiedy bywa przedmiotem niezdrowej fascynacji. Frustrujące może być także postrzeganie osób transpłciowych jako zasługujących na współczucie ofiar – podkreślała Maja Heban.

Nie oznacza to bynajmniej, że sytuacja osób trans, szczególnie w takim kraju jak nasz, przedstawia się optymistycznie.

– Spośród wszystkich osób LGBT osoby trans mają najwyższy wskaźnik depresji, najwyższy poziom osamotnienia, są najmniej widoczne w mainstreamie.

Anna Piotr Smarzyński, osoba przewodnicząca Stowarzyszeniu Kultura Równości.


Trwa Wrocławski Festiwal Dumy WroPRIDE 2022

W jego ramach odbyło się spotkanie z Mają Heban  i Antonem Ambroziakiem, zatytułowane „Wszystko co chcielibyście wiedzieć o osobach trans, ale boicie się zapytać”, zorganizowane przez stowarzyszenie Kultura Równości. Rozmowa dotyczyła ich doświadczeń związanych z transpłciowością, tranzycją i polskim systemem medycznym i prawnym. A także tego, jakim językiem należy mówić o transpłciowości, w tym  o problemach, jakie sprawia język polski chociażby w odniesieniu do niebinarności. 

Transpłciowość to stan rozbieżności między tożsamością płciową a płcią określoną w akcie urodzenia. W Polsce brak uregulowania ustawowego dotyczącego procedury uzgodnienia płci. W związku z tym, aby zmienić oznaczenie płci w dokumentach, trzeba podać do sądu swoich rodziców.  

Do tego dochodzi kwestia niebinarności, która staje się w ostatnich latach coraz bardziej widoczna. Istnieją kraje, w których możliwe jest oznaczenie w dokumentach innej płci niż mężczyzna lub kobieta. Polska raczej nieprędko będzie do nich należeć. 

W 2015 r. Andrzej Duda zawetował ustawę o uzgodnieniu płci. Wprowadzała ona odrębną procedurę w tych sprawach i zakładała zrezygnowanie z obowiązku pozywania rodziców. 

Maja i Anton obalali niektóre mity na temat transpłciowości. Na przykład ten, że dysforia płciowa musi objawiać się już we wczesnym dzieciństwie i przejawiać w stereotypowy sposób. 

– Wydaje mi się, że okres dzieciństwa to jest czas, kiedy płeć jest jakimś abstrakcyjnym konceptem. Jeśli się nie jest się wychowywanym w jakiejś superkonserwatywnej kulturze, kiedy ta płeć jest wciskana od maleńkości, to można do etapu okresu dojrzewania żyć w błogiej nieświadomości, że jest jakiś podział na chłopców i dziewczynki – mówi Anton. 

Zgodnie z tytułem spotkania, aktywiści odpowiadali na wszystkie pytania publiczności. Zarówno te dotyczące kwestii politycznych, jak i intymnych. Jedno z nich brzmiało: w jaki sposób operacja korekty płci wpływa na poziom przyjemności w czasie seksu. Okazuje się, że generalnie pozytywnie, choć każda osoba może odbierać to indywidualnie. 


W jaki sposób należy mówić o transpłciowości i osobach transpłciowych? Poniżej kilka porad

Nie zakładamy z góry, jakiej płci jest dana osoba, szczególnie w przestrzeniach queerowych. Dobrą praktyką jest pytanie o zaimki, których używa. 

– Używamy określenia „płeć przypisana przy urodzeniu”, a nie „płeć biologiczna”. Nie mówimy też o kimś, że jest „biologiczną kobietą/biologicznym mężczyzną”.

Nie pytamy o detale dotyczące tranzycji i inne intymne szczegóły, zwłaszcza obcych osób. 

– Chcąc powiedzieć o kimś, że nie jest trans, używamy określenia „ciskobieta” czy „cismężczyzna”, a nie np. „normalna kobieta”. 

Unikamy misgenderingu, czyli mówienia o osobie w formie niezgodnej z jej tożsamością płciową (dlatego warto zapytać o zaimki).

– Nie dopytujemy o poprzednie imię (tzw. deadname), nie prosimy o zdjęcia z dzieciństwa. Jeśli dana osoba będzie chciała, sama nam je pokaże. 


Maja Heban jest transpłciową aktywistką i publicystką, pisała w Noizz i Replice, działa w social mediach, gdzie zajmuje się prostowaniem dezinformacji na temat transpłciowości. Prywatnie jest kocią mamą i graczynką. 

Anton Ambroziak jest niebinarnym transchłopakiem oraz dziennikarzem na stałe związanym z OKO.press, gdzie pisze o edukacji, prawach człowieka i społeczeństwie obywatelskim. Jest laureatem m.in. Pióra Nadziei 2018 i Korony Równości 2019. Współpracuje także z Repliką.   

zdjęcie autora

Aleksandra Dudra

obrazek 3 komentarzy

Osiedle GAJOWICE na Facebooku [SĄSIEDZKI WROCŁAW]

Sąsiedzi pomogą znaleźć zagubionego kotka, doradzą, gdzie znaleźć najlepszego szewca, albo gdzie zgłosić brak oświetlenia na podwórku. W razie potrzeby przywołają też do porządku osoby, które źle parkują czy...

0 komentarzy opublikowany 1 rok temu

Historia LGBT we Wrocławiu – spacer z Muzeum Miejskim

Dotarcie do historii osób nieheteronormatywnych w dawnym Wrocławiu często stanowi spore wyzwanie, szczególnie gdy chodzi o czasy, w których prawa osób LGBT w ogóle nie istniały. W ostatni dzień czerwca odbył się dr...

0 komentarzy opublikowany 1 rok temu

Dyniowe szaleństwo – lampiony, zupy, kosmetyki i… lody?

Każda dynia może być ozdobna, ale nie wszystkie są jadalne. Mamy dynię zwyczajną, makaronową, czy też piżmową. Kształty różne, tak jak i wielkości. Najbardziej klasyczną, okrągłą i o dość sporych rozmiarac...

0 komentarzy opublikowany 1 rok temu

Jak wrocławianie dopingowali biegaczy nocnego półmaratonu

„Dobiegnij Piotrek Do Mety – W Domu Czekają KOTLETY!”, „Ból nie istnieje!” oraz wiele innych haseł motywacyjnych można było usłyszeć i zobaczyć podczas 8. nocnego półmaratonu we Wrocławiu. Przejechaliśmy...

0 komentarzy opublikowany 1 rok temu

Czerwiec w mieście – co się dzieje we Wrocławiu?

Redakcja Bluetram - 04 cze 2023

Nie macie pomysłu na wyjście w czerwcowy wieczór? Bluetram pędzi z pomocą!

 O transpłciowości bez tabu – WroPRIDE2022

Aleksandra Dudra - 24 maj 2022

Transpłciowość bywa przedmiotem wielu nieporozumień, wiążą się z nią stereotypy, a niekiedy bywa przedmiotem niezdrowej fascynacji. Frustrujące może być także postrze...

Miejsca, które pozwolą ci poczuć magię świąt we Wrocławiu!

Paulina Marjampolska - 09 gru 2021

Święta Bożego Narodzenie tuż za rogiem. Jeśli szukasz ciekawego miejsca lub wydarzenia, gdzie możesz w tym zimowym okresie spędzić czas wolny na świeżym powietrzu i poczu...

Bary pod chmurką: Część 3 – beach bary Wrocław 

Agnieszka Zwolińska - 27 lip 2022

Pogoda dopisuje, a piwo się chłodzi. Wrocławskie beach bary zachęcają niezmiennie dobrą atmosferą, muzyką i widokiem na Odrę. W trzeciej części odwiedzamy Odra-Pany przy...