Nie wszystko, co sztuczne, jest złe

Stephen Hawking twierdził, że bardziej od kosmitów boi się sztucznej inteligencji, która pozbawiona kontroli może unicestwić gatunek ludzki. We Wrocławiu podchodzimy do tego w zupełnie inny sposób i myślimy o niej w kontekście pomocy w ewolucji otaczających nas systemów; narzędziu, które usprawnieni życie społeczne, ale i poprawi wyniki sprzedażowe.

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku doszło do bezprecedensowego wydarzenia – w pojedynku szachowym rosyjski arcymistrz Garri Kasparow zmierzył się z systemem komputerowym firmy IBM. Szachista wygrał 3 partie, dwie zremisował i jedną przegrał, jednak ta konkretna partia zapisała się na stałe na kartach historii. Pojedynek otworzył oczy wszystkim, którzy zastanawiali się wtedy czy sztuczna inteligencja faktycznie może kiedyś przewyższyć człowieka. IBM wprowadził szereg ulepszeń swojego systemu Deep Blue i rok później po raz pierwszy cały mecz zakończył się zwycięstwem maszyny (dwa zwycięstwa Deep Blue, trzy remisy i zaledwie jedna partia wygrana przez Rosjanina). 

Wielu naukowców i przedsiębiorców zmieniło nastawienie do sztucznej inteligencji, zobaczyli jej potencjał i zaczęli się od niej uczyć. Wtedy termin „(from) machine learning” pewnie miałby inne znaczenie niż obecnie. Z drugiej strony sam Elon Musk ostrzega przed AI (artificial intelligence) twierdząc, że ludzkość zmierza w kierunku, gdzie sztuczna inteligencja będzie mądrzejsza od nas i stanie się to za kilka lat. Póki co – to ludzie tworzą te systemy, a nie odwrotnie, i nadal mają nad nimi pełną kontrolę (życzę wszystkim, by te słowa były prawdą jak najdłużej), więc czerpiemy z nich pełnymi garściami – przede wszystkim w sektorach idących w parze z kapitalizmem.

Driven by intelligence

Made in Wroclaw, czyli święto wrocławskiego biznesu, innowacji i kreatywności, w 2021 roku przybrało formułę hybrydową. Konferencję poświęcono tym razem wpływowi AI na różne aspekty funkcjonowania biznesu. Składała się z czterech paneli dyskusyjnych, w których w roli ekspertów wystąpili przedstawiciele innowacyjnych firm z miasta i regionu oraz eksperci związani ze środowiskiem akademickim. Tematami rozmów były: rola lidera i zarządzanie w dobie sztucznej inteligencji, e-commerce będący siłą współczesnych zakupów, rozwój branży MedTech napędzany przez AI oraz Smart City, czyli sztuczna inteligencja w mieście.

Nie zabrakło także możliwości dowiedzenia się co słychać u lokalnych startupów oraz sprawdzenia, nad czym pracują działające we Wrocławiu międzynarodowe firmy rozwijające różnorodne innowacje. Pomiędzy panelami dyskusyjnymi, w Studiu Made in Wrocław, można było przekonać się na czym polega biometryczna rewolucja, jak podejmować ekologiczne wybory konsumenckie i poznać grę o ratowaniu gatunków. Przerwy na czekoladowe ciastko i kawę były również świetną okazją do networkingu i integracji wrocławskiego ekosystemu startupowego.

Polska Dolina Krzemowa

Według raportu ARAW, ale też publikacji Fundacji Digital Poland, Wrocław to znaczący ośrodek na mapie rozwoju polskiej sztucznej inteligencji. Grzegorz Rudno-Rudziński, Prezes Zarządu Klastra ITCorner, Partner Zarządzający Unity Group, nazywa nasze miasto „liderem rozwoju AI oraz e-commerce“. – Musimy umieć odnaleźć się w transformującym świecie, rozwijać wiedzę i innowacje w obszarze wykorzystania AI, nauczyć się używać sztuczną inteligencję dla wzrostu firm, będąc jednocześnie świadomymi, które działania realne są do podjęcia regionalnie, a jakie dają wartość wyłącznie dla globalnych graczy – komentuje.

Prelegenci wskazali również cechy, które mogą pomóc w odnalezieniu swojego miejsca przyszłym liderom na dynamicznie zmieniającym się rynku pracy, w którym za 10 lat może nie być nawet połowy obecnie istniejących zawodów. Dla przedsiębiorców kluczowe jest werbowanie do teamów osób, które „wiedzą to, czego sami nie wiedzą i nie boją się tego powiedzieć“, a już niekoniecznie tych, które wiedzą dużo. Liderzy zespołów powinni posiadać dobrze rozwinięte umiejętności miękkie, słuchać potrzeb innych, szybko adaptować się do zmian, a motywatory dobierać do każdego pracownika indywidualnie.

Czy AI jest kolegą?

Głównym wyzwaniem dotyczącym zarządzania zespołem, jakie niesie ze sobą sztuczna inteligencja, jest zmiana podejścia do podziału zadań i sposobu organizacji pracy firmy. – Sztuczna inteligencja przestała być już wiele lat temu motywem z literatury science fiction. Dzisiaj to element transformacji przemysłowej Industry 4.0 […]. Pozwala na identyfikację istotnych trendów, ale też uzyskanie strategicznych predykcji dotyczących ryzyk oraz szans związanych z optymalizacją procesów – wyjaśnia Dominika Kawala, Dyrektor Zakładów Produkcyjnych 3M Superhub we Wrocławiu. Twierdzi również, że efektem takich działań jest poprawa zarówno bezpieczeństwa pracy, utrzymania ciągłości produkcji, ale też podnoszenie jej efektywności w każdym możliwym aspekcie.

Liderzy takich mechanizmów nie mogą jednak zapominać o tym, że ich wdrażanie wiąże się z pokonywaniem barier psychologicznych u pracowników, a także wzbogacaniem swojego zespołu o nowe kompetencje. – Wprowadzenie sztucznej inteligencji do zakładu produkcyjnego pociąga za sobą konieczność nadawania pracownikom zupełnie innych ról. Zyskuje na znaczeniu nadzorowanie procesów, kontrola jakości, obsługa i serwisowanie urządzeń. Automatyzacja może zwiększyć produkcję, co również implikuje inną strukturę stanowisk. W tak zaawansowanej technologii nie można całkowicie wyeliminować czynnika ludzkiego. Największy potencjał do rozwoju AI tkwi w procesach produkcyjnych – komentuje Paweł Pałubiński, General Manager and Chairman of the Board w Collins Aerospace Wrocław.

Inteligentna sprzedaż

Pandemia znacząco wpłynęła na nasze nawyki zakupowe i sprawiła, że branża e-commerce dynamicznie przyśpieszyła swój rozwój. Raport „Handel internetowy w Polsce 2020” pokazał, że wartość polskiego rynku e-commerce wzrosła w 2020 roku do 77 mld zł z 61 mld odnotowanych w 2019 roku. Ponad 21 milionów Polaków kupuje online, a uzupełniając to o zakupy stacjonarne, aplikację czy przez infolinię – daje to ogromną liczbę danych. To potencjał, dzięki któremu sztuczna inteligencja łącząc informacje ze sprzedaży, płatności, logistyki i produkcji, a nawet ze sposobu używania urządzeń sprawia, że fabryka i sklep, jaki odwiedzimy na końcu same będą wiedzieć, co nam wysłać do domu. – To futurystyczna przyszłość, jednak są regiony, np. Chiny, gdzie ta przyszłość staje się faktem – komentuje Grzegorz Rudno-Rudziński.

Prawie jak w SimCity

Mianem „smart“ określa się miasta, w których technologia jest czynnikiem umożliwiającym świadczenie usług zorientowanych na obywatela i przyjaznych dla środowiska. Ogromną rolę w ich rozwoju pełnią rozwiązania technologiczne związane z uczeniem maszynowym, big data (gromadzeniem i analizą danych w czasie rzeczywistym) oraz sztuczną inteligencją. Najważniejsze w „smart cities“ jest oferowanie tej technologii społeczeństwu, w celu podniesienia jakości życia. – Tylko słuchając przyszłych beneficjentów projektów i tworząc partycypacyjną mapę transformacji, możliwe jest osiągnięcie postępu – wyjaśnia Jan Hauser, Business Creation Manager w EIT Urban Mobility.

Stałe wdrażanie innowacyjnych rozwiązań jakie dostarczają miastom nowe technologie służą im też do budowania ich odporności – coraz bardziej podatnej na zmiany klimatu – oraz do zwiększania poziomu partycypacji społecznej ich mieszkańców. Przykładami na to mogą być m.in. systemy monitorowania zanieczyszczeń powietrza, przepływu wody, upowszechnianie płatności elektronicznych, czy wreszcie programy pozwalające mieszkańcom na udział w rozdzielaniu środków z budżetu miasta – to rozwiązania, które są obecne również we Wrocławiu.

Inteligencja sztuczna – ratunek prawdziwy

Polski sektor MedTech rozwija się bardzo dynamicznie. Według raportu „Top Disruptors in Healthcare”, który ukazał się na początku 2021 roku, aż 61% badanych firm z tej branży jest na etapie komercjalizacji lub rynkowej ekspansji. Tworzenie technologii medycznych, które mogą być wykorzystywane do ratowania zdrowia i życia, ulepszania procesu leczenia, a nawet profilaktyki, coraz mocniej polega na sztucznej inteligencji. – Oznacza to przede wszystkim automatyzację wielu procesów, które do tej pory wymagały dużego zaangażowania ludzi, a co za tym idzie przyspieszenie produkcji leków, szybszą diagnostykę czy efektywniejszą analizę ogromnych ilości danych pacjentów. AI sprawdza się również w skuteczniejszym szkoleniu kolejnych pokoleń specjalistów – wyjaśnia Tomasz Kowalczyk, CEO w NeuroSYS.

Stosowanie AI w branży medycyny technologicznej może oznaczać zdobycie przewag konkurencyjnych, ale wiąże się też z wyzwaniami takimi jak wysoki próg wstępu. Trzeba pamiętać, że technologie medyczne oparte na AI muszą być docelowo zrozumiałe dla medyków, jak i pacjentów. – Medycy muszą dobrze zrozumieć, czym są algorytmy, bez tego nie będą w stanie z nich odpowiedzialnie korzystać, ani nie będą umieli wyjaśnić pacjentom, skąd wziął się ten czy inny wynik. Biorąc pod uwagę specyfikę pracy lekarza, to wyjątkowo trudne zadanie – komentuje dr Agnieszka Siennicka z Katedry Fizjologii i Patofizjologii wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego.

– Polscy przedsiębiorcy i konstruktorzy plasują się w czołówce najzdolniejszych projektantów i twórców technologii medycznych – komentuje Przemysław Ozga, redaktor naczelny Production Manager. Mówimy tu m.in. o telemedycynie, która jest popierana przez blisko 90% Polaków i której znaczenie będzie nieustannie rosnąć. Szczególnie, że 48% polskich firm z branży MedTech oceniło, że pandemia ma niebagatelny wpływ na prowadzenie ich modeli biznesowych.